تحرکات کشورهای همسایه برای گسترش تعاملات تجاری موجب شد تا در ماه‌های اخیر شاهد تحولات جدید در مسیرهای ترانزیت باشیم.

به گزارش سون خبر به نقل از اکوایران؛ دسترسی به مسیر اصلی کریدور ابریشم که چیــن را از طریــق قزاقســتان و روســیه بــه اروپــا متصــل می‌کــرد با جنگ اوکراین بــا مشــکلات بسیاری روبرو شد و به همین منظور کریدور جدیدی راه اندازی شد تا زمینه دسترسی چین و آسیای مرکزی از مسیر آذریایجـان بـه ترکیـه و اروپـا را فراهم کند؛ ‌با این شرایط می توان گفت با ایجاد این کریدور شاهد حذف ایران و روسیه از جاده ابریشم خواهیم بود.

داده‌هــای جدیــد دولــت قزاقســتان حکایت از آن دارد کــه حمــل و نقــل کالا از مســیر کریــدور میانــی، کریــدوری جدید که چیـن و آسـیای مرکـزی را بـا عبـور از خـزر و از طریـق آذریایجـان بـه ترکیـه و اروپـا وصـل می‌کنـد در ۱۰ مـاه نخسـت سـال ۲۰۲۲ رشـد ۸۰۰ درصـدی داشـته اسـت. حجـم کالای حمـل و نقـل ریلـی بیـن آذربایجــان و قزاقســتان از ژانویــه تــا اکتبــر ۲۰۲۲ در مجمــوع ۹۵۰ هزار تــن بــوده اســت.

پیش از جنگ اوکراین، مســیر اصلــی کریدورهــای ابریشــم، چیــن از طریــق قزاقســتان و روســیه بــه اروپــا متصــل می‌شد، کریدوری که با شروع جنگ اوکراین و روسیه بــا مشــکلات جــدی مواجــه شــد. ایــن تحــول، فرصــت مهمــی بــرای کشورهای آذربایجــان و ترکیــه ایجــاد کـرد و  کشـورهای آسـیای مرکـزی اسـتفاده از پتانسـیل ترانزیـت آذربایجـان را بـرای ورود بـه بازارهـای جهانـی در دستور کار قرار دادند. براساس ارزیابی‌های صورت گرفته در ایـن میـان قزاقسـتان بیـش از سـایر کشـورهای آسـیای مرکـزی بـرای توسـعه تعامـل بـا آذربایجــان از خود نشان داد و در همیــن راســتا دولــت قزاقســتان از ســرمایه‌گذاری مشــترک جدیــدی بــا آذربایجــان بــرای توسـعه و بهسـازی ایـن کریـدور و نیـز ایجـاد قواعـد مشـترک حمل‌ونقلـی در سراسـر مسـیر سـخن گفتـه اسـت. پیـش از ایـن، قزاقسـتان بـا روسـیه و بـلاروس سـرمایه‌گذاری مشـترکی در راسـتای روان‌سـازی کریـدور «چین-قزاقسـتان-» و «روسـیه-اروپا» صـورت داده بـود. در پیامـد آن سـرمایه‌گذاری، حمـل و نقـل کانتینـری از طریـق مسـیر چیـن- قزاقسـتان- روسـیه-اروپا از ۲۱۲۰۰ TEU بـه ۵۴۶۰۰۰ TEU یعنـی ۲۳ برابـر از سـال ۲۰۱۴ تـا ۲۰۲۰ افزایـش یافـت. همانطور کـه اشـاره شـد، ایـن مسـیر در پیامـد جنـگ اوکرایـن بـا مشـکلات جـدی مواجـه شـده اسـت و اکنـون قزاقسـتان می‌کوشـد آذربایجـان را جایگزیـن روسـیه بـرای دسترسـی بـه اروپـا کند.

 ایـن کریـدور در رقابـت بـا موقعیـت ژئواکونومیـک ایـران، بویـژه کریـدور شـمال- جنـوب و کریـدور چیـن -آسـیای مرکزی-غــرب آســیا قــرار می‌گیــرد و پیشــرفت آن بــه معنــای تضعیــف موقعیــت ژئواکونومیــک ایــران اســت.

کریدور